Lào, ngày 17 tháng 5– Nhu cầu điện gia tăng tại Lào do hoạt động khai thác tiền điện tử cùng với lượng mưa thất thường đã dẫn đến tình trạng thiếu điện, một cố vấn của công ty điện lực nhà nước cho biết. Điều này đã làm lộ rõ những thách thức đối với triển vọng xuất khẩu thủy điện của quốc gia này sang khu vực Đông Nam Á.
Lào được biết đến như là “pin của Đông Nam Á” nhờ vào tiềm năng xuất khẩu thủy điện, cung cấp nguồn năng lượng sạch với giá rẻ và ổn định nhất để giúp khu vực này giảm thiểu khí thải carbon khi mà việc mở rộng năng lượng mặt trời và gió vẫn còn chậm chạp.
Đợt thúc đẩy chính sách xây dựng các trung tâm dữ liệu vào năm 2021 đã dẫn đến sự bùng nổ trong việc khai thác tiền điện tử, hiện chiếm hơn một phần ba nhu cầu điện tại Lào. Tuy nhiên, lượng mưa thấp đã làm giảm sản lượng thủy điện, dẫn đến việc cắt điện, theo Somboun Sangxayarath, cố vấn tại công ty Electricite Du Laos (EDL).
Các trung tâm dữ liệu khai thác tiền điện tử, vốn tiêu thụ nhiều năng lượng, luôn tìm kiếm các nguồn điện rẻ không sử dụng nhiên liệu hóa thạch, khiến các nước châu Á như Lào trở nên hấp dẫn.
Trong thập kỷ qua, thủy điện chiếm 80% lượng điện năng được sản xuất tại Lào, phần lớn được bán bởi các nhà sản xuất điện độc lập thông qua các hợp đồng xuyên biên giới với Thái Lan và Việt Nam. Tuy nhiên, trên thị trường nội địa, EDL là nhà cung cấp điện và đã phải trở thành nhà nhập khẩu ròng từ năm 2021, cần thêm tới 600 megawatt (MW) công suất tại các thời điểm cao điểm, điều này đã tăng hơn gấp đôi chi phí tại công ty vốn đã nợ nần này, Sangxayarath cho biết.
“Trong mùa khô, chúng tôi không thể đáp ứng nhu cầu, do đó chúng tôi đã phải nhập khẩu nhiều điện hơn trong vài năm qua so với trước đây,” Sangxayarath nói trong một cuộc phỏng vấn riêng với Reuters tại hội nghị Future Energy Asia.
Để giảm bớt việc nhập khẩu, Lào đang xây dựng các dự án thủy điện với công suất 720 MW, dự kiến hoàn thành vào cuối năm tới, Sangxayarath nói. Để cải thiện độ tin cậy của nguồn điện trong tình hình mưa thất thường, quốc gia này muốn tăng tỷ lệ sản xuất điện không từ thủy điện lên 30% vào năm 2025 từ mức hơn 20% hiện tại. Tuy nhiên, không có dự án lớn nào đang triển khai, điều này khiến mục tiêu này khó đạt được.
“Dự án nhiệt điện than có tiềm năng, nhưng do sự phản đối của các tổ chức khác nhau, việc huy động vốn cho các dự án nhiệt điện than trong thời điểm này là rất, rất khó khăn,” ông nói, đồng thời bổ sung rằng nước này cũng đang cố gắng xây dựng các dự án hybrid thủy-điện mặt trời và thủy-điện gió.
Năm ngoái, Lào tuyên bố sẽ không cung cấp điện cho các dự án tiền điện tử chưa bắt đầu hoạt động. Mặc dù lệnh này vẫn còn hiệu lực, nước này vẫn đang tích cực xem xét các đề xuất đầu tư mới và tìm cách tăng cường nguồn cung điện, Sangxayarath cho biết
